در دوران بارداری تغییرات زیادی در بدن یک زن روی می‌دهد و بسیاری از خانم‌ها در این دوران با مشکلاتی در اندام‌های مختلف ازجمله پاها روبرو هستند. آن ها ممکن است ورم پاها، درد و خستگی، گرفتگی ساق پا و کمردرد را تجربه کنند. در این مقاله ابتدا به طور خلاصه مشکلات شایع پا در زنان باردار و سپس ویژگی‌های یک کفش مناسب در دوران حاملگی بررسی می‌شوند

دو تغییر شایع در پای یک خانم حامله صاف شدن کف پا و تورم می‌باشد.صافی کف پا به علت فشار ناشی از اضافه وزن همراه با شلی رباط‌هاست که منجر به کاهش ارتفاع قوس کف پا می‌شود. در این حالت اندازه پا بزرگ‌تر به نظر می‌رسد و انگشتان پا از هم فاصله می‌گیرند. البته در نظر داشته باشید این یک پدیده طبیعی دوران بارداری است.تغییر دیگر، ادم یا ورم پاهاست که معمولا" به طور طبیعی در اواخر حاملگی و در نتیجه تجمع خون در اندام تحتانی ایجاد می‌شود.

با توجه به تغییرات ذکرشده، درد پا یک مشکل شایع در خانم‌های باردار است و آن ها معمولا" از درد و احساس خستگی در پاشنه و قوس پا شکایت دارند. به همین دلیل در انتخاب کفش در دوران بارداری دقت کنند.

مناسب ترین کفش بارداری

همانطور که قبلا اشاره شد، در طی حاملگی شلی بافت ناشی از تأثیر هورمون‌ها منجر به بزرگ‌تر شدن پا می‌شود. از این‌رو به زنان باردار توصیه می‌شود سایز کفش خود را بزرگ‌تر انتخاب کنند؛ همچنین قسمت جلوی کفش که انگشتان در آن قرار می‌گیرند، باید عمیق تر و دارای فضای بیشتری باشد؛ به خصوص اگر پاها ورم دارند، رعایت این نکته در انتخاب کفش الزامی است. در این دوران اندازه کفش بیشتر خانم‌ها حدود یک شماره بزرگ‌تر می‌شود و پس از زایمان و برگشت به وزن و سایز قبلی نیز پای آ نها به سایز قبل برنمی‌گردد و معمولا یک دوم تا یک شماره به سایز آن اضافه می‌شود.

۱-به دلیل افزایش وزن در دوران بارداری و احساس عدم تعادل، احتمال زمین خوردن افزایش می‌یابد؛ بنابراین باید از پوشیدن کفش‌های پاشنه بلند اجتناب شود. همچنین این نوع کفش‌ها باعث تشدید قوس کمری و کمردرد می‌شوند. اگر برای موارد خاص تمایل به پوشیدن کفش پاشنه بلند وجود دارد، حداکثر اندازه پاشنه نباید بیش از ۵/۲ سانتی متر باشد.

۲-یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های کفش خانم باردار این است که حداکثر توانایی جذب شوک را داشته باشد؛ یعنی لایه درونی کفش و به خصوص پاشنه آن، به اندازه کافی نرم باشد تا هنگام راه رفتن، ضربه وارد به پا را بگیرد.

۳-با نزدیک شدن به ماه‌های آخر حاملگی، به خصوص اگر پاها متورم باشند، خم شدن برای بستن بند کفش مشکل خواهد بود؛ بنابراین بهتر است از کفش‌های دارای چسبک استفاده شود تا پوشیدن و درآوردن آن ها راحت باشد. همچنین می‌توان تا حدودی با تغییر تورم اندازه آن ها را تنظیم نمود. کفش‌های ورزشی در این دوره کفش‌های مناسبی هستند.

۴-جنس کفش بهتر است از چرم باشد تا پاها کاملاً بتوانند تنفس کنند. کف کفش (لایه بیرونی) نیز باید از جنس لاستیک باشد تا احتمال سرخوردن کاهش یابد.

۵-اگر به دلیل تغییرات ذکرشده قوس کف پا کاهش یافته است (در زنانی که از قبل کف پای صاف داشته اند و یا در افراد چاق، این مسأله بیشتر مشهود است)، حتما باید با تجویز پزشک و استفاده از کفی مناسب این حالت را تصحیح کرد تا از بروز مشکلات بعدی، مانند درد انگشتان، التهاب فاسیای کف پا و… جلوگیری شود.

۶-به دلیل تورم پاها، باید از پوشیدن کفش‌های خیلی تنگ و باریک اجتناب نمود؛ زیرا باعث اختلال در گردش خون می‌شوند. برای کاهش تورم باید پاها تا حد امکان بالا نگه داشته شوند و در نشستن طولانی مدت یک چهارپایه کوچک در زیر پاها قرار گیرد.

نکته:در صورت وجود مشکلات دیگر مثل خار پاشنه، میخچه دردناک و … حتما با پزشک جهت تجویز کفش مناسب مشورت شود.

دکتر مهسا عاشقان
بورد تخصصی طب فیزیکی و توانبخشی، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی